Gesprek wethouder Amsterdam, Pieter Hilhorst, over kwaliteit VVE in Amsterdam

Afgelopen maandag mocht ik de wethouder van Onderwijs en Jeugdzaken in Amsterdam, Pieter Hilhorst, de voorlopige opbrengsten van de Kwaliteitsaanpak Voor- en Vroegschoolse Educatie (KVVE) presenteren.

Hij was natuurlijk vooral geïnteresseerd in hoe je nu de kwaliteitverbetering in de praktijk ziet en wat het kinderen oplevert. Ik kon een paar mooie voorbeelden noemen, doordat ik (KVVE expert amsterdam) zowel bij aanvang als tussentijds op de deelnemende groepen heb geobserveerd met behulp van een uitgebreide kijkwijzer.

Waar ik de eerste keer in groot aantal groepen zag dat er veel tijd in de grote kring werd besteed en dan voornamelijk de leidster of leerkracht aan het woord was, zag ik de tweede keer dat er veel meer gewerkt werd met kleinere kringen, kinderen meer eigen keuzes hadden over waar ze wilden spelen en meer zelf mochten doen. Hierdoor toonden kinderen veel meer betrokkenheid, werden ze meer uitgedaagd, hoorde ik veel meer kinderen praten en werd er veel meer van elkaar geleerd.

De eerste keer zag ik in sommige groepen dat kinderen weinig zelfstandigheid toonden, ze gingen bijvoorbeeld met de armen omhoog voor de juf gaan staan om hun broek open te laten maken voor de wc. Een volgende keer zag ik dan dat kinderen elkaar hielpen of dat de juf het kind hielp door aanwijzingen te geven, maar het niet overnam. En dat kinderen trots waren dat ze het zelf mochten doen.

Bij de nulmeting zag ik ouders kinderen brengen en dan snel weggaan of met elkaar praten, bij de monitor zag ik dat ouders tijdens de inloop met hun kind speelden en praatten.

Deze veranderingen zijn niet zo maar tot stand gekomen. Er is door de betreffende organisaties op basis van de nulmeting nagedacht over waarop ze wilden verbeteren. Ze hebben zelf een verbeterplan gemaakt, zowel voor de directie / leiding als ook voor de professionals op de werkvloer. En uiteraard voeren ze dit verbeterplan uit, soms met begeleiding van buiten.

Hilhorst was ook geinteresseerd in de cijfers, wat zijn de gerealiseerde verbeteringen op de locaties. Concreet heeft Amsterdam inmiddels met de kwaliteitsaanpak al de volgende zaken bereikt:

Op 92% van de locaties is de spel- en leeromgeving sterk verrijkt en verbeterd

Op 88% van de locaties wordt meer ingezet op vrij- en betekenisvol spel.

De doorgaande lijn is versterkt, zowel inhoudelijk als ook in de samenwerking:

De afstemming van het aanbod is op 86% van de locaties verbeterd;

De inhoudelijke afstemming is op 92% van de locaties versterkt.

Op 70% van de locaties zijn activiteiten ondernomen om de betrokkenheid van ouders te verhogen

De overige 30% heeft een visie op ouderbetrokkenheid geformuleerd en een activiteitenplan opgesteld.

Omdat in Amsterdam op dit moment hard gewerkt wordt aan nieuw beleid was het ook een goed moment om een aantal succesfactoren te benoemen die van belang kunnen zijn voor toekomstig beleid. Wat mij betreft zijn dat de volgende punten:

• Zorg dat de organisaties focussen op het primaire proces; wat wil je zien op de werkvloer: stimuleer spel en zorg dat medewerkers werken vanuit doelen 'wat wil ik kinderen leren en wat is daarvoor nodig'.
• Erken dat jonge kinderen om specifieke expertise vragen, ga geen schoolje spelen.
• Kinderen leren veel van elkaar; stimuleer waar mogelijk een heterogene samenstelling van groepen zoals taalvaardige en taalarme kinderen samen laten spelen
• Samenwerking tussen voorschoolse voorzieningen en onderwijs gaat niet vanzelf; de kwaliteitsaanpak helpt. Zorg ook voor heldere afspraken over wat je van elkaar verwacht.
• Betrek alle niveaus binnen de organisaties; dus zowel bestuur, directie/leiding als de uitvoering. Ieder heeft een eigen verantwoordelijkheid in het leveren van kwaliteit.

En tot slot: zorg voor focus in het beleid zodat er geen wilgroei aan initiatieven is.

KVVE in het kort

De gemeente Amsterdam heeft in 2012 een pilot gestart met als doel de kwaliteit van de VVE te versterken. Het gaat dan om leidster- en leerkrachtvaardigheden en op organisatieniveau om de samenwerking en versterking van de doorgaande lijn tussen de voor- en vroegschoolse educatie voorzieningen. In totaal zijn er 26 combinaties van scholen en voorscholen/kinderopvang uit Amsterdam die aan deze kwaliteitsaanpak meedoen. Onderdelen van de kwaliteitsaanpak zijn: de nulsituatie in beeld brengen door te observeren, gesprekken te voeren, analyses te maken. Op basis van de nulsituatie wordt door de betrokken locaties zelf een verbeterplan opgesteld en uitgevoerd. Deze aanpak wordt ondersteund en gemonitord door onafhankelijke experts, zoals ikzelf. Eind 2013 wordt de pilot afgerond. Echter, de deelnemende scholen en voorscholen/kinderopvang gaan door met het cyclisch werken ten behoeve van de kwaliteit voor het jonge kind.

In: